सर्वेश कुशारे (Sarvesh Kushare India’s first high jumper) हा उच्च उडीच्या प्रकारात ऑलिंपिकसाठी पात्र ठरणारा पहिला भारतीय आहे. अनेक भारतीय क्रीडापटूंसारखे, सर्वेशनेही आपले आयुष्य एकाच ध्येयासाठी खर्च केले आहे – “ऑलिंपिकमध्ये सहभागी होणे आणि देशासाठी पदक जिंकणे”. महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यातील देवगावातून आलेल्या या लहान शहरातील खेळाडूचा प्रवास आश्चर्यकारक आहे.
प्रारंभिक संघर्ष आणि मार्गदर्शक
लहानपणीच सर्वेशला त्याच्या शाळेतील शारीरिक शिक्षण शिक्षक रावसाहेब जाधव यांनी मार्गदर्शन केले. देवगाव येथील डॉ. भोसले माध्यमिक विद्यालयात शिकताना जाधव यांनी सर्वेशला उच्च उडीची ओळख करून दिली. परंतु सरावासाठी आवश्यक असलेली चटई उपलब्ध नव्हती. तालुकास्तरीय खेळाडूंसारखे, सर्वेशनेही प्रथम ‘सिजर’ शैलीने उडी मारण्यास सुरुवात केली आणि काही वर्षांनंतर ‘फॉस्बरी’ शैलीकडे वळला. सदर बदल शाळेच्या प्रशासन आणि त्याचे वडील अनिल कुशारे यांच्या प्रयत्नांमुळे शक्य झाले, ज्यांनी कॉर्नच्या वेस्टेजपासून, तसेच न वापरलेले कपडे वापरून तात्पुरती चटई तयार केली.
संघर्षाचे दिवस
जाधव यांनी सुरुवातीच्या संघर्षाचा अनुभव सांगितला. त्यांनी म्हटले, “उच्च उडीत यश मिळवण्यासाठी ‘फॉस्बरी’ शैली अनुसरणे आवश्यक आहे. आवश्यक चटई उपलब्ध नसल्याने, मी आणि वडिलांनी मिळून चटई तयार केली आणि त्यात यश मिळवले.”
राष्ट्रीय स्तरावरील यश
सर्वेशला ‘फॉस्बरी’ शैलीत परिवर्तित करणे हे दुसरे आव्हान होते. ‘सिजर’ शैलीत यशस्वी होत असल्यामुळे सर्वेशला या नवीन शैलीबद्दल शंका होती. परंतु शारीरिक शिक्षण शिक्षक रावसाहेब जाधव यांनी त्याला प्रत्यक्ष दाखवून आणि मार्गदर्शन करून ‘फॉस्बरी’ शैलीत पारंगत केले. २०१३ मध्ये सर्वेशने पहिल्या राष्ट्रीय स्पर्धेत रौप्य पदक जिंकले.
ऑलिंपिकचा स्वप्न
पोलंडमधून ‘टाइम्स ऑफ इंडिया’शी बोलताना सर्वेश म्हणाला, “माझ्या पहिल्या राष्ट्रीय पदकानंतर, जाधव सरांनी मला सांगितले की हे फक्त पहिले पाऊल आहे, तुला भारतासाठी पदके आणायची आहेत आणि ऑलिंपिकमध्ये पदक विजेता व्हायचे आहे.”
सैन्यात प्रवेश
२०१६ मध्ये सर्वेशने जाधव यांनी सैन्यात प्रवेश मिळवला. दोनदा नाकारल्यानंतर, राष्ट्रीय स्तरावर सातत्यपूर्ण कामगिरी आणि प्रशिक्षक जाधव यांच्या प्रोत्साहनामुळे तसेच घरच्यांच्या आशीर्वादामुळे सर्वेशने अखेर सैन्यात प्रवेश मिळवला.
सर्वेश कुशारेची आतापर्यंतची कामगिरी
2024:
- जून: मलेशिया ओपन चॅम्पियनशिपमध्ये 2.28 मीटर उंचीची उडी मारून सुवर्णपदक जिंकले.
2023:
- ऑगस्ट: बुडापेस्टमधील वर्ल्ड ॲथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये भारताचे प्रतिनिधित्व केले. ग्रुप बीमध्ये 11व्या स्थानावर आणि एकूण 33 उड्या मारणाऱ्यांमध्ये 20व्या स्थानावर राहिला. 2.26 मीटर उंचीची उडी मारली, परंतु अंतिम फेरीत स्थान मिळवले नाही.
- जुलै: बँकॉकमधील आशियाई ॲथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये 2.26 मीटर उंचीची उडी मारून रौप्यपदक जिंकले. यामुळे त्याच्या रँकिंगमध्ये सुधारणा होऊन वर्ल्ड चॅम्पियनशिपसाठी पात्रता मिळवण्यात मदत झाली.
- फेब्रुवारी: नूर-सुलतान, कझाकस्तान येथे इनडोअर चॅम्पियनशिपमध्ये 2.20 मीटर उंचीची उडी मारून वैयक्तिक सर्वोत्तम कामगिरी नोंदवली.
2022:
- ऑक्टोबर: गुजरातमधील भारतीय राष्ट्रीय चॅम्पियनशिपमध्ये 2.27 मीटर उंचीची उडी मारून वैयक्तिक सर्वोत्तम बाह्य कामगिरी गाठली.
2019:
- ऑक्टोबर: रांचीतील इंडियन ओपन चॅम्पियनशिपमध्ये 2.26 मीटर उंचीची उडी मारून सुवर्णपदक जिंकले.
- जुलै: दक्षिण आशियाई चॅम्पियनशिपमध्ये आंतरराष्ट्रीय पदार्पण केले.
2018:
- सप्टेंबर: भुवनेश्वरमधील 58व्या नॅशनल ओपन ॲथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये 2.22 मीटर उंचीची उडी मारून नवा राष्ट्रीय विक्रम प्रस्थापित केला. तेजस्विन शंकरचा विक्रम मोडला. तथापि, 2.29 मीटर उंचीची उडी मारून राष्ट्रीय विक्रम मोडण्याचा प्रयत्न यशस्वी ठरला नाही.
सर्वेश कुशारेचे हे यश त्याच्या परिश्रमाचे आणि कर्तृत्वाचे दर्शन घडवते. त्याच्या आगामी ऑलिंपिक तयारीत तो भारतीय क्रीडा क्षेत्राला अभिमानाने पुढे नेत आहे.
