मधमाश्यांची प्रक्रिया
फेब्रुवारी महिन्यात, उंच इमारतींच्या खिडक्यांच्या बाहेर मधमाश्यांची मोठी पोळी लटकताना दिसतात, कारण तिथला हिवाळा संपून वसंत ऋतूची सुरुवात होत असते. फुलं बहरायला लागतात आणि मधमाश्या त्यांच्या केसरांपासून आणि मधुपर्कापासून मध तयार करतात.
मधमाश्यांच्या कामाची पद्धत
मधमाश्यांच्या जीभा लांब नळीच्या आकाराच्या असतात. जशा आपण स्ट्रॉ वापरून रस शोषून घेतो, तशा त्या फुलांचा मधुपर्क शोषून घेतात. हा मधुपर्क त्यांच्या पोटात साठवला जातो, जिथे प्रथिनांशी आणि विकरांशी विक्रिया होऊन तो मधात रूपांतरित होतो. (How is honey produced?)
मध साठवण्याची प्रक्रिया
मधमाश्यांच्या पोळ्यामध्ये मेणानं बनवलेले षटकोनी आकाराचे कोष असतात. मधमाश्या त्यांच्या पोटातला मध या कोषांमध्ये साठवितात. सुरुवातीला हा मध ८० टक्के पाण्यासह असतो. मधमाश्या आपल्या पंखांनी पाण्याचं बाष्पीभवन करून ते १५ टक्क्यांपर्यंत कमी करतात. नंतर दाट झालेला मध कोषात भरून मेणाने सीलबंद केला जातो.
फुलांपासून मधामध्ये परिवर्तन
संपूर्ण पोळं अशा प्रकारे मधाने भरून टाकलं जातं. मधमाश्या जरी मध तयार करत असल्या तरी आवश्यक अर्क हा फुलांमधून मिळतो. त्यामुळे मध हा वनस्पतीजन्य पदार्थच आहे, जो मधमाश्या प्रक्रियेद्वारे मूल्यवर्धित करतात.
